از حضرت زهرا(س) در شب عروسی نقل است که فرمودند:
«تَفکَّرتُ فِی حالی عِندَ ذَهاب عُمری وَ نُزُولی فِی قَبری فَشَبَّهتُ دُخُولِی فِی فِراشی بِمَنزِلی کَدُخُولِی إلی لَحدِی وَ قَبرِی»
حضرت فاطمه(س): پیرامون حال و رفتار خویش فکر کردم، به یاد پایان عمر و قبر خویش افتادم که امروز از خانه پدر به خانه شما منتقل شدم و روزی دیگر از اینجا به طرف قبر و قیامت خواهم رفت.
«فَاُنشِدُکَ الله إنْ قُمتَ إلَی الصَّلَوةِ فَنَعبُد اللهَ تَعالَی هذِهِ اللَّیلَةَ»
«پس تو را به خدا سوگند می دهم که : بیا تا به نماز بایستیم تا با هم در این شب خدا را عبادت کنیم».
عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ: «کَانَ النَّبِیُّ إِذَا أَرَادَ سَفَراً کَانَ آخِرَ النَّاسِ عَهْداً بِفَاطِمَةَ وَ إِذَا قَدِمَ کَانَ أَوَّلَ النَّاسِ عَهْداً بِفَاطِمَةَ.»
ترجمه:
از ابن عباس نقل شده که گفت: هر گاه پیامبر(صلی الله علیه و آله) تصمیم به مسافرت مىگرفت آخرین کسی‌که پیامبر(صلی الله علیه و آله) با او وداع می‌کرد حضرت فاطمه(علیها السلام) بود و هنگامى که از سفر باز مىگشت اوّلین کسی که پیامبر(صلی الله علیه و آله) با او ملاقات مىکرد فاطمه(علیهاالسلام) بود.
أَبُو سَعِیدٍ الْخُدْرِیُّ قَالَ: «کَانَتْ فَاطِمَةُ مِنْ أَعَزِّ النَّاسِ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ فَدَخَلَ عَلَیْهَا یَوْماً وَ هِیَ تُصَلِّی فَسَمِعَتْ کَلَامَ رَسُولِ اللَّهِ فِی رَحْلِهَا فَقَطَعَتْ صَلَاتَهَا وَ خَرَجَتْ مِنَ الْمُصَلَّى فَسَلَّمَتْ عَلَیْهِ فَمَسَحَ یَدَهُ عَلَى رَأْسِهَا وَ قَالَ: یَا بُنَیَّةُ کَیْفَ أَمْسَیْتِ رَحِمَکِ اللَّهِ عَشِّینَا غَفَرَ اللَّهُ لَکِ وَ قَدْ فَعَلَ.»(۱)
ترجمه:
ابو سعید خدرى گوید:فاطمه(علیهاالسلام) در نزد رسول خدا(صلی الله علیه و آله) از عزیزترین مردم بود، در یکى از روزها که فاطمه(علیهاالسلام) مشغول نماز بود رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نزد وى آمد و فاطمه(علیهاالسلام) تا صداى رسول خدا(صلی الله علیه و آله) را در سجادۀ خود شنید، نماز را قطع نموده از مصلّاى خود خارج شد و به آن حضرت سلام کرد، رسول خدا(صلی الله علیه و آله) دست خود را بر سر فاطمه(علیهاالسلام) کشیده و فرمود: دخترم! خدا تو را رحمت کند امروز را چگونه به شب رساندی؟ برایمان شام بیاور. خدا تو را مورد غفران قرار دهد و البته تو مورد غفران هستی.
عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ قَالَ: «سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ یَقُولُ: سُمِّیَتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ اللَّهَ فَطَمَهَا وَ ذُرِّیَّتَهَا مِنَ النَّارِ مَنْ لَقِیَ اللَّهَ مِنْهُمْ بِالتَّوْحِیدِ وَ الْإِیمَانِ بِمَا جِئْتُ بِهِ».(۱)
ترجمه:
امام رضا(علیه السلام) از اجداد طاهرینشان از امیر مؤمنان(علیه السلام) روایت فرموده که از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) شنیدم که مىفرمود: دخترم، «فاطمه» نامیده شد زیرا خداوند تعالى او و ذرّیّهاش را از آتش بُریده است [و آتش را بر ایشان حرام نموده است] مشروط بر اینکه [ذریۀ او] پروردگارشان را با توحید و ایمان به آنچه من از جانب پروردگارم آورده‌ام ملاقات نمایند
«عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهَا بَقِیَتْ أَرْبَعِینَ یَوْماً بَعْدَهُ وَ فِی رِوَایَةٍ سِتَّةَ أَشْهُرٍ وَ سَاقَ ابْنُ عَبَّاسٍ الْحَدِیثَ إِلَى أَنْ قَالَ: لَمَّا تُوُفِّیَتْ شَقَّتْ أَسْمَاءُ جَیْبَهَا وَ خَرَجَتْ فَتَلَقَّاهَا الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ فَقَالا: أَیْنَ أُمُّنَا؟ فَسَکَتَتْ فَدَخَلَا الْبَیْتَ فَإِذَا هِیَ مُمْتَدَّةٌ فَحَرَّکَهَا الْحُسَیْنُ فَإِذَا هِیَ مَیِّتَةٌ فَقَالَ: یَا أَخَاهْ آجَرَکَ اللَّهُ فِی الْوَالِدَةِ وَ خَرَجَا یُنَادِیَانِ: یَا مُحَمَّدَاهْ یَا أَحْمَدَاهْ الْیَوْمَ جُدِّدَ لَنَا مَوْتُکَ إِذْ مَاتَتْ أُمُّنَا ثُمَّ أَخْبَرَا عَلِیّاً وَ هُوَ فِی الْمَسْجِدِ فَغُشِیَ عَلَیْهِ حَتَّى رُشَّ عَلَیْهِ الْمَاءُ ثُمَّ أَفَاقَ فَحَمَلَهُمَا حَتَّى أَدْخَلَهُمَا بَیْتَ فَاطِمَةَ وَ عِنْدَ رَأْسِهَا أَسْمَاءُ تَبْکِی وَ تَقُولُ: وَا یَتَامَى مُحَمَّدٍ کُنَّا نَتَعَزَّى بِفَاطِمَةَ بَعْدَ مَوْتِ جَدِّکُمَا فَبِمَنْ نَتَعَزَّى بَعْدَهَا؟ فَکَشَفَ عَلِیٌّ عَنْ وَجْهِهَا فَإِذَا بِرُقْعَةٍ عِنْدَ رَأْسِهَا فَنَظَرَ فِیهَا فَإِذَا فِیهَا:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ هَذَا مَا أَوْصَتْ بِهِ فَاطِمَةُ بِنْتُ رَسُولِ اللَّهِ أَوْصَتْ وَ هِیَ تَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ أَنَّ الْجَنَّةَ حَقٌّ وَ النَّارَ حَقٌ وَ أَنَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لا رَیْبَ فِیها وَ أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ یَا عَلِیُّ أَنَا فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ زَوَّجَنِیَ اللَّهُ مِنْکَ لِأَکُونَ لَکَ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ أَنْتَ أَوْلَى بِی مِنْ غَیْرِی حَنِّطْنِی وَ غَسِّلْنِی وَ کَفِّنِّی بِاللَّیْلِ وَ صَلِّ عَلَیَّ وَ ادْفِنِّی بِاللَّیْلِ وَ لَا تُعْلِمْ أَحَداً وَ أَسْتَوْدِعُکَ اللَّهَ وَ أَقْرَأُ عَلَى وُلْدِیَ السَّلَامَ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ.
فَلَمَّا جَنَّ اللَّیْلُ غَسَّلَهَا عَلِیٌّ وَ وَضَعَهَا عَلَى السَّرِیرِ وَ قَالَ لِلْحَسَنِ: ادْعُ لِی أَبَاذَرٍّ فَدَعَاهُ فَحَمَلَاهُ إِلَى الْمُصَلَّى فَصَلَّى عَلَیْهَا ثُمَّ صَلَّى رَکْعَتَیْنِ وَ رَفَعَ یَدَیْهِ إِلَى السَّمَاءِ فَنَادَى: هَذِهِ بِنْتُ نَبِیِّکَ فَاطِمَةُ أَخْرَجْتَهَا مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ فَأَضَاءَتِ الْأَرْضُ مِیلًا فِی مِیلٍ فَلَمَّا أَرَادُوا أَنْ یَدْفِنُوهَا نُودُوا مِنْ بُقْعَةٍ مِنَ الْبَقِیعِ: إِلَیَّ إِلَیَّ فَقَدْ رُفِعَ تُرْبَتُهَا مِنِّی فَنَظَرُوا فَإِذَا هِیَ بِقَبْرٍ مَحْفُورٍ فَحَمَلُوا السَّرِیرَ إِلَیْهَا فَدَفَنُوهَا فَجَلَسَ عَلِیٌّ عَلَى شَفِیرِ الْقَبْرِ فَقَالَ: یَا أَرْضُ اسْتَوْدَعْتُکِ وَدِیعَتِی هَذِهِ بِنْت رَسُولِ اللَّهِ فَنُودِیَ مِنْهَا: یَا عَلِیُّ أَنَا أَرْفَقُ بِهَا مِنْکَ فَارْجِعْ وَ لَا تَهْتَمَّ فَرَجَعَ وَ انْسَدَّ الْقَبْرُ وَ اسْتَوَى بِالْأَرْضِ فَلَمْ یُعْلَمْ أَیْنَ کَانَ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ.»
«عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَرْوَانَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ قَالَ: أَ تَدْرِی مَا تَفْسِیرُ حَیَّ عَلَى خَیْرِ الْعَمَلِ قَالَ قُلْتُ: لَا. قَالَ: دَعَاکَ إِلَى الْبِرِّ أَ تَدْرِی بِرَّ مَنْ؟ قُلْتُ: لَا. قَالَ: دَعَاکَ إِلَى بِرِّ فَاطِمَةَ وَ وُلْدِهَا.»
ترجمه:
امام باقر(علیه السلام) به محمد بن مروان فرمودند: آیا تفسیر «حىّ على خیر العمل» را مىدانى؟ راوى مىگوید: عرضه داشتم: خیر.
حضرت(علیه السلام) فرمود: [مؤذّن] تو را به خوبى و نیکى دعوت کرد، آیا مىدانى به نیکى و خوبى چه کسى؟ عرضه داشتم: خیر.
حضرت فرمود: تو را به نیکى به فاطمه و فرزندانش دعوت کرد.
حَدّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ القَاسِمِ بْنِ عبیدٍ مُعَنعَناً عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ أَنَّهُ قَالَ: ﴿إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ﴾ اللَّیْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّه … وَ قَوْلُهُ ﴿وَ ما أَدْراکَ ما لَیْلَةُ الْقَدْرِ * لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ﴾ یَعْنِی خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ مُؤْمِنٍ وَ هِیَ أُمُّ الْمُؤْمِنِینَ».
ترجمه:
محمد بن قاسم بن عبید با سند از امام صادق(علیه السلام) روایت کرده که در تفسیر آیۀ: ﴿إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ﴾ فرمودند: منظور از «لیلة» فاطمه، و منظور از «القدر» خداوند است … و در مورد فرمایش خداوند عزّوجلّ: «و تو چه می‌دانی‌شب قدر چیست؟ شب قدر از هزارماه بهتر است» فرمود: [بهتر از هزار شب]؛ یعنی بهتر از هزار مؤمن است و او [فاطمه] مادر مؤمنین است.
حَدَّثَنِی إِسْحَاقُ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى بْنِ زَیْدِ بْنِ عَلِیٍّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ یَقُولُ: «إِنَّمَا سُمِّیَتْ فَاطِمَةُ مُحَدَّثَةً لِأَنَّ الْمَلَائِکَةَ کَانَتْ تَهْبِطُ مِنَ السَّمَاءِ فَتُنَادِیهَا کَمَا تُنَادِی مَرْیَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ فَتَقُولُ یَا فَاطِمَةُ: اللَّهُ ﴿اصْطَفاکِ وَ طَهَّرَکِ وَ اصْطَفاکِ عَلى نِساءِ الْعالَمِینَ﴾(آل عمران:۴۲) یَا فَاطِمَةُ: ﴿اقْنُتِی لِرَبِّکِ وَ اسْجُدِی وَ ارْکَعِی مَعَ الرَّاکِعِینَ﴾ (آل عمران:۴۳) فَتُحَدِّثُهُمْ وَ یُحَدِّثُونَهَا فَقَالَتْ لَهُمْ ذَاتَ لَیْلَةٍ: ألَیْسَتِ الْمُفَضَّلَةُ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ مَرْیَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ؟ فَقَالُوا: إِنَّ مَرْیَمَ کَانَتْ سَیِّدَةَ نِسَاءِ عَالَمِهَا وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَکِ سَیِّدَةَ نِسَاءِ عَالَمِکِ وَ عَالَمِهَا وَ سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ.»
رُوِیَ «أَنَّهَا رُبَّمَا اشْتَغَلَتْ بِصَلَاتِهَا وَ عِبَادَتِهَا فَرُبَّمَا بَکَى وَلَدُهَا فَرُؤِیَ الْمَهْدُ یَتَحَرَّکُ وَ کَانَ مَلَکٌ یُحَرِّکُه.»
ترجمه:
روایت شده که حضرت فاطمه(علیها السلام) گاهی به نماز و عبادت اشتغال داشت و در این حال فرزندش گریه مىکرد؛ مشاهده مىشد که گهوارۀ کودک [به خودى خود] حرکت مىکند و [علّت آن این بوده که] فرشتهاى آن را به حرکت در میآورد.