شب قدر و حضرت فاطمه(س)

سوال

 

رابطه شب قدر و ولایت چیست؛ زیرا می گویند شب قدر ارتباط تنگاتنگی با امام زمان (عج) دارد؟ در جایی خواندم که امام صادق (علیه السلام) فرمود: حقیقت شب قدر، حضرت زهرا (علیهاالسلام) است؛ آیا این سخن درست است و اگر درست است، معنایش چیست؟[1]

 

 

پاسخ

 

یکی از مسائل پر رمز و راز در مجموعه علوم و معارف الهی، مسئله «شب قدر» است. نخست گفتنی است، شب قدر، ظرف نزول قرآن است: «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیلَةِ الْقَدْرِ»[2]. اما این چه نوع ظرفی است؟ بین عموم مردم مشهور است که «شب قدر» ظرف زمان است. طبق این بیان، شب قدر، به معنای پاره ای از زمان (شب) است که در آن، قرآن از عالم بالا به دنیا نازل گشته است و به دلیل اهمیت این نزول و مسائل جنبی و یا عوامل زمینه ساز آن- که از درک ما انسان ها فراتر است- خداوند می فرماید: «وَ ما أَدْراک ما لَیلَةُ الْقَدْرِ»[3]؛ «چه چیزی تو را آگاه کرد که شب قدر چیست؟» و «لَیلَةُ الْقَدْرِ خَیرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»[4]؛ «شب قدر، از هزار ماه بهتر است». عبادتی که در این شب انجام می شود، بهتر از هر عبادتی است که انسان آنها را در طول هزار ماه انجام می دهد و نیز: «تَنَزَّلُ الْمَلائِکةُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کلِّ أَمْرٍ»[5]؛ «در این شب فرشتگان و روح به اذن پروردگارشان فرود می آیند و با خود مقدرات همه امور را فرود می آورند» و «سَلامٌ هِی حَتَّی مَطْلَعِ الْفَجْرِ»[6]؛ «این شب [یکسره ] تا طلوع فجر سلام و سلامتی است».

حقیقت لیله القدر

شرحی بر حقیقت لیله القدر در تفسیر امام خمینی(س) بر سوره قدر

 

« امر دوم در حقیقت «لیلة القدر» بدان که از برای هر رقیقه حقیقتی و برای هر صورتی ملکی باطنی ملکوتی و غیبی است. »

« رقیقه » لطیفه ای روحانی است، آنچه به بنده می رسد، آنچه واسطه ی بین دو چیز است و مددرسان برای وصول است.[۱] مراد سخن این است که در معنای لیله  القدر در امر پیش سخن گفتیم، آن سخن در معنای ظاهر لیلة القدر بود، باطن آن چیست؟ آن معنای نازل شده لیله القدر بود، خود آن حقیقت که این ظاهر و نزول آن است، چیست؟ مراد از لیل، شب در معنای حقیقی اش چیست؟ چون هر چه در مراتب پایین و ظاهر داریم، دارای باطن و غیبی است. و باطن و غیب آن، حقیقت آن است.

اهل معرفت می گویند: حقیقت آن عبارت است از محتجب شدن، به حجاب درآمدن حقیقت وجود، فیض حق در مراتب نزول و تعین یافتن این فیض گسترده در هرمرتبه و در هر افق، شب (لیل) است.

فاطمه (س) ، آینه جمال و جلال الهی

فاطمه کیست؟

فاطمه سلام الله علیها را به اوصاف و القابی ستوده اند؛ او ولی خداست، محل اسرار رب العالمین است، دختر ولی خدا، پیامبر (ص) است و همسر ولی دیگر خدا، امیرمؤمنان (ع) و مادر اولیای خدا از حضرات ائمه و معصومان (ع) است. او ذخیره بزرگ الهی و ذخیره دار حجت خداوند است

نور چشم رسول است، دردانه خدیجه کبری (س) است، معجزه تربیت محمد ص است و پرورنده امامان و حجت های الهی، مهدی عج ذخیره امت و بقیه الله فی الارض از فاطمه س پدید آمده، فاطمه س مظهر عفت است، مظهر طهارت نفس، تقوا، مظهر حلم و متانت، ادب، خدمت، مظهر شجاعت، مظهر عصمت، مظهر مظلومیت، مظهر حق طلبی، مظهر مبارزه و سیاست، مظهر عبادت، مظهر عشق به خدا، مظهر رحمت و مظهر اشک و آه و ناله، مظهر عصیان علیه ظلم و تجاوز و مظهر قهر علیه دشمنان خدا.

هماهنگی جلال و جمال الهی

بسم الله الرحمن الرحیم  و به نستعین

قال أمیر الموءمنین علی (علیه‌السلام): «عقول النساء فی جمالهنّ و جمال الرجال فی عقولهم».[1]

هر موجودی مظهر نامی از نام‌های الهی است، زیرا خلقت که از اوصاف فعلی خداست، نه از اوصاف ذاتی وی، عبارت است از تجلّی خالق در چهره مخلوق‌های گوناگون؛ چنان‌که حضرت امیرموءمنین(علیه‌السلام) فرموده است: «الحمد لله المتجلّی لخلقه بخلقه... »[2]. عنوان تجلّی از لطیف‏ترین تعبیرهای عرفانی است که قرآن و عترت از آن یاد کرده‌ند و سالکان دوراندیش و درون‏بین را به خود جذب نموده است، چون سالک محبّ بیش از باحث متفکّر، از نشانه مقصود آگاه بوده و از آن لذت می‌برد و هرگز به شنیدن بانگ جرس کاروان کوی حق بسنده نمی‌کند، بلکه می‌کوشد تا «از علم به عین آرد و از گوش به آغوش».