فصل چهارم: کندن سایبان بقیع (بیت الاحزان)
مقدمه: خروج حضرت زهرا از بقیع در اثر اعتراض به گریه های حضرت
«حَدَّثَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ إِدْرِیسَ رَحِمَهُ اللَّهُ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِی قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى قَالَ حَدَّثَنَا الْعَبَّاسُ بْنُ مَعْرُوفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَهْلٍ النَّجْرَانِیِّ رَفَعَهُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ: الْبَکَّاءُونَ خَمْسَة… وَ أَمَّا فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ ص فَبَکَتْ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ حَتَّى تَأَذَّى بِهَا أَهْلُ الْمَدِینَةِ وَ قَالُوا لَهَا قَدْ آذَیْتِنَا بِکَثْرَةِ بُکَائِکِ[ِ إِمَّا أَنْ تَبْکِی بِاللَّیْلِ وَ إِمَّا أَنْ تَبْکِی بِالنَّهَار] فَکَانَتْ تَخْرُجُ إِلَى الْمَقَابِرِ مَقَابِرِ الشُّهَدَاءِ فَتَبْکِی حَتَّى تَقْضِیَ حَاجَتَهَا ثُمَّ تَنْصَرِف…»
ترجمه: امام صادق(علیه السلام) فرمود: گریه کنندگان عالم پنج نفر هستند… و اما فاطمه(علیها السلام) دختر محمد پس بر رسول خدا گریست تا مردم مدینه به وى اعتراض کردند و گفتند از فزونى گریهات ما را آزار دادى یا شب گریه کن و یا روز گریان باش. پس حضرت فاطمه(علیها السلام) بر سر مقابر شهدا مىرفت و تا می‌خواست می‌گریست.
منابع شیعه: امالی، شیخ صدوق، ص۲۰۴؛ خصال، شیخ صدوق، ص۲۷۳؛ روضة الواعظین، فتال نیشابوری، ص۱۷۰؛ مکارم الأخلاق، شیخ طبرسی، ص ۳۱۵؛ مناقب آل أبی طالب، ابن شهر آشوب، ج۳، ص ۱۰۴؛ کشف الغمة، اربلی، ج۲، ص۱۲۰؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۴۳، ص۳۵.
اعتراض شیوخ اهل مدینه به گریه‌های فاطمۀ زهرا
وَ اجْتَمَعَ شُیُوخُ أَهْلِ الْمَدِینَةِ وَ أَقْبَلُوا إِلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالُوا لَهُ یَا أَبَا الْحَسَنِ إِنَّ فَاطِمَةَ تَبْکِی اللَّیْلَ وَ النَّهَارَ فَلَا أَحَدٌ مِنَّا یَتَهَنَّأُ بِالنَّوْمِ فِی اللَّیْلِ عَلَى فُرُشِنَا وَ لَا بِالنَّهَارِ لَنَا قَرَارٌ عَلَى أَشْغَالِنَا وَ طَلَبِ مَعَایِشِنَا وَ إِنَّا نُخْبِرُکَ أَنْ تَسْأَلَهَا إِمَّا أَنْ تَبْکِیَ لَیْلًا أَوْ نَهَاراً … فَقَالَتْ یَا أَبَا الْحَسَنِ مَا أَقَلَّ مَکْثِی بَیْنَهُمْ
ترجمه: … بزرگان مدینه جمع شدند و نزد امیرمؤمنان(علیه السلام) رفتند. پس گفتند: ای اباالحسن، همانا فاطمه(علیها السلام) روز و شب گریه می‌کند. پس هیچ‌کس از ما شب در رختخواب برای خواب، آرامش ندارد و در روز برای کار و طلب معاش، قرار ندارد پس ما به تو می‌گوییم تا از او بخواهی که یا روز گریه کند یا شب… پس حضرت فاطمه(علیها السلام) فرمودند: یا ابا الحسن چه اندک در میان آنها خواهم ماند!
منابع شیعه: بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۴۳، ص۱۷۷؛ بیت الاحزان، محدث قمی، ص۱۶۵.
کلام سید شرف الدین دربارۀ کندن سایبان بقیع و بنای بیت الاحزان:
[قال السید شرف الدین] … و خروجها بولدیها فی لمّة من نسائها إلی البقیع یندبن رسول الله فی ظلّ أراکة کانت هناک فلمّا قطعت بنی لها بیتا فی البقیع تأوی الیه للنیاحة یدعی بیت الاحزان.
ترجمه: [امام شرف‌الدین می‌گوید]: … او (حضرت زهرا علیها السلام) و دو فرزندش و عده ای از زنان در بقیع، زیر درختچه‌ای، در فراق رسول خدا نوحه سرائی می‌کردند. چون آن درختچه را قطع کردند، علی(علیه السلام) برای فاطمه(علیها السلام) خانه‌ای در بقیع ساخت که برای نوحه‌سرائی در آن مأوی می‌گرفت. این خانه همان «بیت الاحزان» نامیده می‌شود.
منبع شیعه: نص و الاجتهاد، سید شرف الدین عاملی(۱۳۷۷هـ ق) تحقیق ابو مجتبی: ص۳۰۱ – ۳۰۲ و ط. مکتبة النجف: ص۲۳۴.
برگرفته از سایت علمی تخصصی حضرت فاطمه زهرا (س)