تسبیحات حضرت زهرا محبوبتر از هزار رکعت نماز
عَنْ أَبِی خَالِدٍ الْقَمَّاطِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ یَقُولُ: «تَسْبِیحُ فَاطِمَةَ فِی کُلِّ یَوْمٍ فِی دُبُرِ کُلِّ صَلَاةٍ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ صَلَاةِ أَلْفِ رَکْعَةٍ فِی کُلِّ یَوْمٍ».
ترجمه:
ابی خالد قَمّاط گفت: از امام صادق(علیه السلام) شنیدم که می‌فرمود: تسبیح فاطمه(علیها السلام) در هر روز به دنبال هر نمازی، برای من از هزار رکعت نماز در هر روز محبوبتر است.
منابع:
کافی، شیخ کلینی، ج۳، ص۳۴۳؛ تهذیب الأحکام، شیخ طوسی، ج۲، ص۱۰۵؛ وسائل الشیعة، حر عاملی، ج۶، ص۴۴۳ و ص۴۴۴؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۸۲، ص۳۳۱ و ص۳۳۲ .
همچنین: امام صادق فرمودند: «مَنْ سَبَّحَ تَسْبِیحَ فاطِمَةَ الزَّهْراءِ فِی دُبُرِ الْفَرِیضَةِ قَبْلَ اَنْ یثْنِىَ رِجْلَیهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ»؛ هر کس بعد از نماز واجب، پیش از آنکه پاهاى خود را جفت کند (قبل از به هم خوردن حالت جلوس تشهد و سلام)، تسبیح فاطمۀ زهرا بگوید، خداوند او را مى آمرزد. من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۱، ص۳۲۰؛ مکارم الأخلاق، شیخ طبرسی، ص۲۸۰؛ وسائل الشیعه، حر عاملی، ج۶، ص۴۴۰.
و همچنین: «مَنْ سَبَّحَ اللَّهَ فِى دُبُرِ الْفَرِیضَةِ تَسْبِیحَ فاطِمَةَ الْمِائَةَ مَرَّةً وَاَتْبَعَها بِلا اِلهَ اِلَّا اللَّهُ مَرَّةً غُفِرَ لَهُ»؛ کافی، شیخ کلینی، ج۳، ص۳۴۲؛ تهذیب الأحکام، شیخ طوسی، ج۲، ص۱۰۵؛ مکارم الأخلاق، شیخ طبرسی، ص۳۰۱؛ وسائل الشیعه، حر عاملی، ج۶، ص۴۴۰؛ و با اختلاف کم: محاسن، احمد بن محمد بن خالد برقی، ج۱، ص۳۶.
و همچنین: «عَلِیٍّ أَنَّهُ قَالَ لِرَجُلٍ مِنْ بَنِی سَعْدٍ أَ لَا أُحَدِّثُکَ عَنِّی وَ عَنْ فَاطِمَةَ. إِنَّهَا کَانَتْ عِنْدِی وَ کَانَتْ مِنْ أَحَبِّ أَهْلِهِ إِلَیْهِ إِنَّهَا اسْتَقَتْ بِالْقِرْبَةِ حَتَّى أَثَّرَ فِی صَدْرِهَا وَ طَحَنَتْ بِالرَّحَى حَتَّى مَجِلَتْ یَدُهَا وَ کَسَحَتِ الْبَیْتَ حَتَّى اغْبَرَّتْ ثِیَابُهَا وَ أَوْقَدَتِ النَّارَ تَحْتَ الْقِدْرِ حَتَّى دَکِنَتْ ثِیَابُهَا فَأَصَابَهَا مِنْ ذَلِکَ ضَرَرٌ شَدِیدٌ فَقُلْتُ لَهَا لَوْ أَتَیْتِ أَبَاکِ فَسَأَلْتِیهِ خَادِماً یَکْفِیکِ حَرَّ مَا أَنْتِ فِیهِ مِنْ هَذَا الْعَمَلِ. فَأَتَتِ النَّبِیَّ فَوَجَدَتْ عِنْدَهُ حُدَّاثاً فَاسْتَحَتْ وَ انْصَرَفَتْ قَالَ فَعَلِمَ النَّبِیُّ أَنَّهَا جَاءَتْ لِحَاجَةٍ قَالَ فَغَدَا عَلَیْنَا وَ نَحْنُ فِی لِفَاعِنَا فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ یَا أَهْلَ اللِّفَاعِ فَسَکَتْنَا وَ اسْتَحْیَیْنَا لِمَکَانِنَا ثُمَّ قَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ فَسَکَتْنَا ثُمَّ قَالَ السَّلَامُ عَلَیْکُمْ فَخَشِینَا إِنْ لَمْ نَرُدَّ عَلَیْهِ أَنْ یَنْصَرِفَ وَ قَدْ کَانَ یَفْعَلُ ذَلِکَ یُسَلِّمُ ثَلَاثاً فَإِنْ أُذِنَ لَهُ وَ إِلَّا انْصَرَفَ فَقُلْتُ وَ عَلَیْکَ السَّلَامُ یَا رَسُولَ اللَّهِ ادْخُلْ فَلَمْ یَعْدُ أَنْ جَلَسَ عِنْدَ رُءُوسِنَا فَقَالَ یَا فَاطِمَةُ مَا کَانَتْ حَاجَتُکِ أَمْسِ عِنْدَ مُحَمَّدٍ قَالَ فَخَشِیتُ إِنْ لَمْ نُجِبْهُ أَنْ یَقُومَ قَالَ فَأَخْرَجْتُ رَأْسِی فَقُلْتُ أَنَا وَ اللَّهِ أُخْبِرُکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّهَا اسْتَقَتْ بِالْقِرْبَةِ حَتَّى أَثَّرَ فِی صَدْرِهَا وَ جَرَّتْ بِالرَّحَى حَتَّى مَجِلَتْ یَدَاهَا وَ کَسَحَتِ الْبَیْتَ حَتَّى اغْبَرَّتْ ثِیَابُهَا وَ أَوْقَدَتْ تَحْتَ الْقِدْرِ حَتَّى دَکِنَتْ ثِیَابُهَا فَقُلْتُ لَهَا لَوْ أَتَیْتِ أَبَاکِ فَسَأَلْتِیهِ خَادِماً یَکْفِیکِ حَرَّ مَا أَنْتِ فِیهِ مِنْ هَذَا الْعَمَلِ قَالَ أَ فَلَا أُعَلِّمُکُمَا مَا هُوَ خَیْرٌ لَکُمَا مِنَ الْخَادِمِ إِذَا أَخَذْتُمَا مَنَامَکُمَا فَسَبِّحَا ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ وَ احْمَدَا ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ وَ کَبِّرَا أَرْبَعاً وَ ثَلَاثِینَ قَالَ فَأَخْرَجَتْ فَاطِمَةُ رَأْسَهَا فَقَالَتْ رَضِیتُ عَنِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ رَضِیتُ عَنِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ رَضِیتُ عَنِ اللَّهِ وَ رَسُولِه.» حضرت علی به مردى از قبیله بنى سعد فرمود: خبر بدهم تو را از خود و از فاطمه؟ او نزد من بود و حال آنکه محبوبترین افراد نزد اهلش بود، با مَشک آنقدر آب کشید تا اثر آن در سینهاش ماند و آنقدر با آسیا گندم و جو آرد نمود تا دستهایش پینه بست و به قدرى خانه را روفت تا لباسهایش غبار آلود گشت و به اندازهاى آتش زیر دیگ افروخت تا جامهاش از دود سیاه گردید لذا از ناحیه این امور ضرر شدید و چشمگیرى به آن مخدّره رسید. به آن بانو پیشنهاد کردم نزد پدرش برود و از حضرتش درخواست خادمى کند که نیازمندىهایش را بر طرف نماید و بدین ترتیب از این اعمال و کارها برکنار بماند. فاطمه نزد نبى اکرم رفت تا خواستهاش را به عرض آن حضرت برساند. محضر پیامبر که رسید جماعتى را در خدمت آن سرور دید از بازگو نمودن حاجتش حیاء نمود و بدون این که اظهارى کند بازگشت. نبى اکرم دانستند که فاطمه حاجتى داشت. سپس امیر المؤمنین فرمودند: فردا صبح رسول اکرم به خانه ما آمدند، حضرت با صداى بلند فرمود: سلام بر شما. ما ساکت مانده حیاء نمودیم. سپس فرمود: سلام بر شما، باز ما ساکت ماندیم، براى مرتبه سوّم فرمود: سلام بر شما، ما ترسیدیم اگر جواب ندهیم حضرت برگردند و این در حالى بود که حضرتش سه بار سلام کرده بودند لا جرم اگر اذن به آن حضرت داده نمىشد برمىگشتند. از این رو عرض کردم: و علیک السّلام یا رسول اللَّه داخل شوید، پس آن سرور بالاى سر ما نشستند، بعد فرمود: اى فاطمه: دیروز چه حاجتى داشتى؟امیر المؤمنین مىفرماید: ترسیدم اگر پاسخ ندهم آن حضرت بایستند و بروند لذا عرضه داشتم: یا رسول اللَّه، من خبر خواهم داد، فاطمه آن قدر با مَشک آب کشیده که اثر آن روى سینهاش مانده و به قدرى دست به آسیا کشیده که دستهایش پینه بسته و به اندازهاى خانه جاروب کرده که لباسهایش غبار آلود گردیده و به واسطه کثرت افروختن آتش زیر دیگ جامههایش از دود سیاه گردیده است لذا من به او پیشنهاد کردم نزد پدر برو و از آن حضرت خادمى که تو را کفایت کند طلب نما تا به این اعمال مبادرت نورزى. رسول خدا فرمودند: آیا چیزى را که از خادم براى شما بهتر است به شما یاد بدهم؟ هر گاه خواستید بخوابید سى و سه مرتبه تسبیح و سى و سه بار تحمید و سى و چهار بار تکبیر بگویید. حضرت فاطمه گفتند: از خدا و رسولش راضى شدم این عبارت را سه دفعه تکرار کردند. علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۲، ص۳۶۶؛ من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۱، ص۳۲۰؛ مکارم الأخلاق، شیخ طبرسی، ص۲۸۰؛ وافی، فیض کاشانی، ج۹، ص۱۵۷۹؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۴۳، ص۸۲.
و به همین مضمون در منابع اهل تسنن:
سنن أبی داود، سلیمان بن اشعث سجستانی، ج۲، ص۴۸۹؛ تذکرة الحمدونیه، ابن حمدون، ج۸، ص۸۷(اجمالی از حدیث را آورده)؛ ذخائر العقبى، محب طبری، ص۵۰؛ کنز العمال، متقی هندی، ج۱۵، ص۵۰۸.
در بعض از نقل ها پس از ذکر این حکایت نوشته اند در آخر حضرت علی فرمودند: «فَوَ اللَّهِ مَا ترکتهنّ مُنْذُ عَلَّمَنِیهِنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ. قَالَ: فَقَالَ لَهُ ابْنُ الْکَوَّاءِ [قیل له] وَ لَا لَیْلَة صِفِّینَ؟ قَالَ: قَاتَلَکُمُ اللَّه یَا أَهْلَ الْعِرَاقِ نَعَمْ وَ لَا لَیْلَة صِفِّینَ»؛ به ذات خدا سوگند از آن وقتى که رسول خدا آنها را به من تعلیم داده ترک نکردهام. ابن کوّاء [و در بعضی روایات شخصی] گفت که: در شب صفّین هم ترک نکردى؟ امیر مومنان فرمود: خدا بکشد شما را اى اهل عراق، آرى، شب صفّین هم ترک نکردم. غارات، ابراهیم بن محمد ثقفی کوفی، ج۲، ص۷۳۹.
منابع اهل تسنن:
طبقات الکبرى، ابن سعد، ج۸، ص۲۵؛ مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۱، ص۱۰۶؛ الدعاء، طبرانی، ص۹۳؛ ذخائر العقبى، محب طبری، ص۱۰۵؛ ریاض النضرة، محب طبری، ج۳، ص۲۱۶؛ مطالب السؤول، محمد بن طلحة شافعی، ص۴۵؛ الترغیب و الترهیب، عبد العظیم منذری، ج۲، ص۴۵۲؛ مجمع الزوائد، هیثمی، ج۱۰، ص۱۰۰؛ فتح الباری، ابن حجر، ج۱۱، ص۱۰۱؛ جواهر المطالب، باعونی شافعی، ج۱، ص۲۸۲؛ سبل الهدى و الرشاد، صالحی شامی، ج۱۱، ص۴۸؛ کنز العمال، متقی هندی، ج۱۵، ص۵۰۶.
همچنین: «قد روینا فیما ختم به هذا المملوک عمله عند المنام من تسبیح الزهراء فاطمة ما نَرْوِیهِ عَنْ جَدِّی أبو [أَبِی] جَعْفَرٍ الطُّوسِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی جِیدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْوَلِیدِ عَنِ الشَّیْخِ جَعْفَرِ بْنِ سُلَیْمَانَ فِیمَا رَوَاهُ فِی کِتَابِهِ کِتَابِ ثَوَابِ الْأَعْمَالِ قَالَ: وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ: إِذَا أَوَى أَحَدُکُمْ إِلَى فِرَاشِهِ ابْتَدَرَهُ مَلَکٌ کَرِیمٌ وَ شَیْطَانٌ مَرِیدٌ فَیَقُولُ لَهُ الْمَلَکُ اخْتِمْ یَوْمَکَ بِخَیْرٍ وَ افْتَحْ لَیْلَکَ بِخَیْرٍ وَ یَقُولُ لَهُ الشَّیْطَانُ اخْتِمْ یَوْمَکَ بِإِثْمٍ وَ افْتَحْ لَیْلَکَ بِإِثْمٍ قَالَ فَإِنْ أَطَاعَ الْمَلَکَ الْکَرِیمَ وَ خَتَمَ یَوْمَهُ بِذِکْرِ اللَّهِ وَ فَتَحَ لَیْلَهُ بِذِکْرِ اللَّهِ إِذَا أَخَذَ مَضْجَعَهُ وَ کَبَّرَ اللَّهَ أَرْبَعاً وَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً وَ سَبَّحَ اللَّهَ ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً وَ حَمِدَ اللَّهَ ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ مَرَّةً زَجَرَ الْمَلَکُ الشَّیْطَانَ عَنْهُ فَتَنَحَّى وَ کَلَأَهُ الْمَلَکُ حَتَّى یَنْتَبِهَ مِنْ رَقْدَتِهِ فَإِذَا انْتَبَهَ ابْتَدَرَ شَیْطَانُهُ فَقَالَ لَهُ مِثْلَ مَقَالَتِهِ قَبْلَ أَنْ یَرْقُدَ وَ یَقُولُ لَهُ الْمَلَکُ مِثْلَ مَا قَالَ لَهُ قَبْلَ أَنْ یَرْقُدَ فَإِنْ ذَکَرَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ الْعَبْدُ بِمِثْلِ مَا ذَکَرَهُ أَوَّلًا طَرَدَ الْمَلَکُ شَیْطَانَهُ عَنْهُ فَتَنَحَّى وَ کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ بِذَلِکَ قُنُوتَ لَیْلَة.» امام صادق فرمود: وقتى به رختخواب مىروید، یک فرشتۀ بزرگوار و یک شیطان ناپاک و سرکش و شرورى با شتاب به سویتان مىآیند، فرشته مىگوید: روز خویش را با عمل خیر ختم کن، و شب خود را با عمل خوب آغاز نما، و شیطان مىگوید: روز خود را با گناه ختم کن، و شب خود را با گناه آغاز کن. و افزود: اگر شخص از فرشته اطاعت کند و روز خود را با یاد خدا به پایان برد و وقتى وارد جایى که مىخواهد بخوابد شد، شب خود را با یاد خدا آغاز نماید و سى و چهار بار تکبیر، و سى و سه بار تسبیح، و سى و سه بار حمد خدا را بگوید، فرشته، شیطان را از او دور مىراند، و شیطان دور مىشود، و تا هنگام بیدار شدن از خواب، آن فرشته از او نگاهدارى مىکند. و وقتى بیدار شد، شیطان با شتاب به پیش آمده و مشابه سخنى را که پیش از خواب به وى گفت مىگوید و فرشته نیز مانند همان سخنى که پیش از خوابیدن به وى گفت مىگوید؛ اگر بنده به همان صورتى که نخست خدا را یاد کرد، خداوند را یاد کند، فرشته، شیطان را از او دور مىراند و شیطان به دور مىرود و خداوند در برابر این عمل، عبادت یک شب را براى او مىنویسد. فلاح السائل، سید ابن طاووس، ص۲۷۹؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۷۳، ص۲۰۹.
برگرفته از سایت علمی تخصصی حضرت فاطمه زهرا(س)