بذر خوشۀ امامت

عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْجُعْفِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ ﴿کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ﴾ قَالَ: الْحَبَّةُ فاطمة وَ السَّبْعُ السَّنَابِلِ سَبْعَةٌ مِنْ وُلْدِهَا سَابِعُهُمْ قَائِمُهُمْ قُلْتُ: الحَسَن قَالَ: إِنَّ الحَسَن إِمَامٌ مِنَ اللَّهِ مُفْتَرَضٌ طَاعَتُهُ وَ لَکِنْ لَیْسَ مِنْ السَّنَابِلِ السَّبْعَةِ أَوَّلُهُمْ الحُسَیْن وَ آخِرُهُمْ القَائِم فَقُلْتُ: قَوْلُهُ ﴿فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ﴾ قَالَ: یُولَدُ الرَّجُلُ مِنْهُمْ فِی الْکُوفَةِ مِائَةٌ مِنْ صُلْبِهِ وَ لَیْسَ ذَاکَ إِلَّا هَؤُلَاءِ السَّبْعَةُ».

ترجمه:

مفضل بن محمد جعفى گفت: از امام صادق(علیه السلام)، دربارۀ گفتۀ خداى سبحان ﴿کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ﴾ (البقره: ۲۶۱) [همانند دانه‏اى است که هفت خوشه رویانید]، پرسیدم، حضرت فرمود: منظور از «حبّه»، فاطمه(علیها السلام)، است و هفت سنبل، هفت تن از فرزندان اوست، که هفتمین آنها قائم آنان است، عرض کردم: امام حسن(علیه السلام)، [پس چه؟] فرمود: حسن(علیه السلام)، امامی است از ناحیۀ خداوند که اطاعتش واجب است ولى از سنبل‌هاى [خوشههای] هفتگانه نیست، بلکه نخستین فرد آنان حسین(علیه السلام)، و آخرین آنها قائم(عج الله تعالی فرجه الشریف) است.
عرض کردم: اینکه خداوند فرمود: ﴿فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ﴾ (البقره: ۲۶۱) [در هر خوشه‏اى صد دانه باشد] منظور چیست؟ فرمود: از صُلب هر کدام از آنها، صد نفر در کوفه به وجود می‌آید، و آنها جز این هفت تن نیستند.

منابع:
تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۴۷؛ فوائد الطوسیة، حر عاملی، ص۲۹۸؛ تفسیر برهان، علامه بحرانی، ج۱، ص۵۴۲؛ تفسیر کنز الدقائق، شیخ محمد قمی مشهدی، ج۲، ص۴۳۵ – ۴۳۶.

نکته: پر واضح است که این روایت در مقام حصر تعداد ائمه(علیهم السلام) از ذریۀ حضرت زهرا(علیها السلام) نیست و بلکه هفت امام از یازده امام از ذریۀ حضرت زهرا علیهاالسلام دارای این خصوصیت هستند که صد فرزند از ذریۀ ایشان در کوفه به دنیا خواهد آمد که هفتمین آنان وجود مقدس امام زمان(عج الله تعالی فرجه الشریف) است.