خلقت نوری حضرت زهرا علیها السلام

« ابْنُ الْمُتَوَکِّلِ‏ عَنِ الْحِمْیَرِیِ‏ عَنِ ابْنِ یَزِیدَ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ‏ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ عَنْ سَدِیرٍ الصَّیْرَفِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ(علیهم السلام) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(صلی الله علیه و آله): خُلِقَ نُورُ فَاطِمَةَ(علیه السلام) قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ الْأَرْضَ وَ السَّمَاءَ فَقَالَ بَعْضُ النَّاسِ: یَا نَبِیَّ اللَّهِ فَلَیْسَتْ هِیَ إِنْسِیَّةً. فَقَالَ(صلی الله علیه و آله): فَاطِمَةُ حَوْرَاءُ إِنْسِیَّةٌ قَالُوا: یَا نَبِیَّ اللَّهِ وَ کَیْفَ هِیَ حَوْرَاءُ إِنْسِیَّةٌ؟ قَالَ(صلی الله علیه و آله): خَلَقَهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ نُورِهِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ آدَمَ إِذْ کَانَتِ الْأَرْوَاحُ فَلَمَّا خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آدَمَ عُرِضَتْ عَلَى آدَمَ… وَ هِیَ فِی السَّمَاءِ الْمَنْصُورَةُ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَّ- (یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ. بِنَصْرِ اللَّهِ یَنْصُرُ مَنْ یَشاءُ)[۱] یَعْنِی نَصْرَ فَاطِمَةَ لِمُحِبِّیهَا »[۲]

ترجمه:

شیخ صدوق در کتاب معانى الاخبار از امام صادق (علیه السلام)از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) روایت کرده که ایشان فرمود: نور فاطمه& قبل از اینکه زمین و آسمان خلق شوند آفریده شد. بعضى از مردم گفتند: اى رسول خدا! پس او از جنس بشر نیست؟ پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: فاطمه(علیها السلام) حوریّه‏اى در لباس انسان است. گفتند: اى رسول خدا! چگونه امکان دارد که کسى حوریّه و در عین حال انسان باشد؟ فرمود: خداوند متعال قبل از اینکه حضرت آدم را بیافریند فاطمه(علیها السلام) را در آن هنگامى که ارواح مخلوقات را خلق مى‏کرد، از نور خود آفرید، پس هنگامى که آدم را آفرید، فاطمه(علیها السلام) را به او نشان داد… و در آسمان بدین جهت «منصوره» است که خداوند فرموده: «در آن روز (قیامت) مؤمنان به جهت یارى خدا که هر فردى را بخواهد یارى دهد خرسند مى‏شوند» امام فرمود: منظور از «نصرت» همان نصرتى است که حضرت فاطمه(علیها السلام) به دوستان خویش خواهد کرد.

 جایگاه حضرت زهرا(علیها السلام) در عالم اعلی

« قِیلَ یَا نَبِیَّ اللَّهِ وَ أَیْنَ کَانَتْ فَاطِمَةُ؟ قَالَ: کَانَتْ فِی حُقَّةٍ تَحْتَ سَاقِ الْعَرْشِ.»[۳]

ترجمه:

[در روایتی که پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) به مردم فرمودند که نور فاطمه(علیها السلام) قبل از خلقت آسمان و زمین خلق شد]گفته شد: اى رسول خدا! فاطمه(علیها السلام) در آن زمان کجا بود؟ فرمود: نور او در حفره‏اى زیر ساق عرش قرار داشت.

طعام فاطمۀ زهرا(علیها السلام) در عالم عرش اعلی

« قَالُوا یَا نَبِیَّ اللَّهِ فَمَا کَانَ طَعَامُهَا؟ قَالَ التَّسْبِیحُ وَ التَّقْدِیسُ وَ التَّهْلِیلُ وَ التَّحْمِیدُ.»[۴]

ترجمه:

گفتند: اى رسول خدا! طعام حضرت فاطمه(علیها السلام) چه بود؟ فرمود: تسبیح و تقدیس و تهلیل‏ و تحمید.

پیدایش مایۀ جسمانی فاطمۀ زهرا از شجرۀ طوبی

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ: «کَانَ رَسُولُ اللَّهِ یُکْثِرُ تَقْبِیلَ فَاطِمَةَ فَأَنْکَرَتْ [فَغَضَبَتْ مِنْ] ذَلِکَ عَائِشَةُ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ: یَا عَائِشَةُ إِنِّی لَمَّا أُسْرِیَ بِی إِلَى السَّمَاءِ دَخَلْتُ الْجَنَّةَ فَأَدْنَانِی جَبْرَئِیلُ‏ مِنْ‏ شَجَرَةِ طُوبَى‏ وَ نَاوَلَنِی‏ مِنْ ثِمَارِهَا فَأَکَلْتُ فَحَوَّلَ اللَّهُ ذَلِکَ مَاءً فِی ظَهْرِی فَلَمَّا هَبَطْتُ إِلَى الْأَرْضِ وَاقَعْتُ خَدِیجَةَ فَحَمَلَتْ بِفَاطِمَةَ فَمَا قَبَّلْتُهَا قَطُّ إِلَّا وَجَدْتُ رَائِحَةَ شَجَرَةِ طُوبَى مِنْهَا.»

ترجمه:

از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که فرمودند: پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فاطمه(علیها السلام) را بسیار مى‏ بوسید. عایشه از این موضوع اظهار ناراحتى ‏کرد. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمود: اى عایشه! وقتی که مرا به آسمان بردند، داخل بهشت شدم. و جبرئیل مرا نزدیک درخت طوبى برد و مقدارى از میوه‌های آن به من داد. پس از خوردن آن میوه، خداوند آن را به آبی در پشت من تبدیل نمود. هنگامى که به زمین بازگشتم با خدیجه(علیها السلام) مواقعه نمودم و او به فاطمه(علیها السلام) حامله شد؛ پس هیچ گاه فاطمه(علیها السلام) را نبوسیده‏ ام مگر اینکه بوى درخت طوبى را از او استشمام کرده‏ ام.

اصابت ثلث نور وجه الله به فاطمۀ زهرا

عَنِ النَّبِیِّ قَالَ: «لَمَّا خَلَقَ اللَّهُ الْجَنَّةَ خَلَـقَهَا مِنْ نُورِ وَجْهِهِ[مِنْ نُورِ الْعَرْش‏] ثُمَّ أَخَذَ ذَلِکَ النُّورَ فَقَذَفَهُ فَأَصَابَنِی ثُلُثُ النُّورِ وَ أَصَابَ‏ فَاطِمَةَ ثُلُثُ‏ النُّورِ وَ أَصَابَ عَلِیّاً وَ أَهْلَ بَیْتِهِ ثُلُثُ النُّورِ فَمَنْ أَصَابَهُ مِنْ ذَلِکَ النُّورِ اهْتَدَى إِلَى وَلَایَةِ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَنْ لَمْ یُصِبْهُ مِنْ ذَلِکَ النُّورِ ضَلَّ عَنْ وَلَایَةِ آلِ مُحَمَّدٍ.»

ترجمه:

از پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) روایت شده که فرمود: وقتى که خداوند بهشت را آفرید آن را از نور وجه خویشتن آفرید، سپس آن نور را گرفت و افکند [تاباند] یک سوم آن نور به من اصابت کرد و یک سوم دیگرش به دخترم فاطمه(علیها السلام) و یک سوم آن به على(علیه السلام) و فرزندانش رسید.
پس کسى که از آن نور به وى رسیده باشد به ولایت آل محمّد هدایت خواهد شد و کسى که از آن نور به او نرسیده باشد از ولایت آنان گمراه مى‏گردد.

لولا فاطمه لما خلقتکما

[بِسَندٍ صَحِیح] فِی کِتَابِ کَشْفِ اللّآلِی لِصَالِحِ بْنِ عَبْدِ الْوَهَّابِ بْنِ الْعَرَنْدَسِ أَنَّهُ رَوَى عَنْ الشَّیْخِ إبْرَاهِیمِ بْنِ الْحَسَنِ الذراق عَنْ الشَّیْخِ عَلِیِّ بْنِ هِلَالٍ الجزائری عَنْ الشَّیْخِ أَحْمَدِ بْنِ فَهْدٍ الْحِلِّی عَنْ الشَّیْخِ زَیْنِ الدِّینِ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ الْخَازِنِ الْحَائِرِیِّ عَنْ الشَّیْخِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدِ بْنِ مَکِّیٍّ الشَّهِید بِطُرُقِهِ الْمُتَّصِلَةِ إِلَى أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى بْنِ بَابَوَیْهِ الْقُمِّی بِطَرِیقِهِ إِلَى جَابِرِ بْنِ یَزِیدِ الْجُعْفِیِّ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ عَنْ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَنَّهُ قَالَ:

«یَا أَحْمَدُ لَوْلَاکَ لَمَا خَلَقْتُ الْأَفْلَاکَ وَ لَوْ لَا عَلِیٌّ لَمَا خَلَقْتُکَ وَ لَوْ لَا فَاطِمَةَ لَمَا خَلَقْتُکُمَا».

ثُمَّ قَالَ جَابِرٌ :هَذَا مِنْ الْأَسْرَارِ الَّتِی أَمَرَنَا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ بِکِتْمَانِهِ إِلَّا عَنْ أَهْلِهِ.

ترجمه:

[به سند صحیح] صالح بن عرندس در کتاب کشف اللآلی(۱) از شیخ ابراهیم بن حسن ذرّاق از شیخ علی بن هلال جزائری از شیخ احمد بن محمد حلّی از شیخ زین الدین علی بن حسن خازن حائری از شیخ ابی عبدالله محمد بن مکی (شهید اول) و ایشان به طُرُق متصله خودش(۲) سند را به علی بن موسی بن بابویه قمی و ایشان به طریق خودش(۳) از جابر بن یزید جعفی از جابر بن عبد الله انصاری از رسول خدا و آن حضرت فرمودند که خداوند تبارک و تعالی فرمود:
«ای احمد اگر تو نبودی افلاک را نمی‌آفریدم و اگر علی(علیه السلام) نبود تو را خلق نمی‌کردم و اگر فاطمه(علیها السلام) نبود شما را خلق نمی‌کردم.»
سپس جابر گفت: این حدیث از اسرار است که رسول خدا به ما امر فرموده تا آن را کتمان کنیم و فقط به اهلش برسانیم.